عایق رطوبتی

آب بندی یکی از مهمترین مباحث در ساختمان است و حفاظت دربرابر رطوبت بک مسئله جدی و معضل اساسی و نگرانی بسیاری از متخصصین حوزه صنعت ساختمان سازی است. در این مطلب به معرفی انواع عایق رطوبتی و همچنین نحوه عملکرد آنها میپردازیم و در پایان بهترین نوع عایق رطوبتی را به شما معرفی خواهیم کرد

عایق رطوبتی
عایق رطوبتی

کاربرد عایق رطوبتی

آب بندی و عایق کاری یکی از مسائل مهم در مبحث نگهداری از بنا ها در طول تاریخ بوده است و همچنان یکی از مباحث مهم در صنعت ساختمان و سایر صنایع است. آب بندی و عایق رطوبتی در بسیاری از رشته و صنایع از جمله کشاورزی، سد سازی، تاسیسات دریایی و ساحلی، منازل مسکونی، راه سازی و پل ها، خودرو، صنایع فلزی و تقریبا هر تخصص و رشته ای کاربرد دارد. بطور کلی از عایق های رطوبتی به دو منظور استفاده میشود:

  1. حفاظت در برابر رطوبت
  2. جلوگیری از نشت آب

حفاظت دربرابر رطوبت

نمونه های مشخص در این زمینه آب بندی بام ها و دیوارها است که با استفاده از عایق های سنتی مانند قیر در گذشته این کار انجام میشده است و در حال حاضر از انواع عایق های مدرن، نانو، سنتی و یا ترکیبی از آنها استفاده میشود.

جلوگیری از نشت آب

آب بندی مخازن، استخرها و مواردی مانند آن نه برای جلوگیری از نفوذ رطوبت که به منظور جلوگیری از اتلاف و نشت آب انجام میشود. واضح است که این نوع آب بندی شرایط خاص خود را دارد. تحمل فشار بالا و خاصیت ارتجاعی از جمله مواردی است که باید در این نوع عایق ها مورد توجه قرار گیرد.

با توجه به تعریف و خصوصیات مورد نیاز برای آب بندی، عایق های رطوبتی بر اساس نیاز، دمای محیط، میزان رطوبت و تحمل فشار بصورت کاملا تخصصی تولید و مورد استفاده قرار میگیرند. در این مطلب قصد داریم توضیحی کامل و جامع در رابطه با انواع عایق های رطوبتی، تاریخچه و کاربرد آنها ارائه نماییم و امیدواریم که این مطلب مورد توجه کاربران و بازدیدکنندگان گرامی قرار گیرد.

آب بندی در گذشته

شاید تصور کنید که مسئله آب بندی مربوط به چند سده اخیر باشد، اما باید بدانید که این موضوع در طول تاریخ متخصصین و معماران را همواره مشغول و گرفتار خود کرده است. وجود بناهایی با سقفهای شیب دار سفالی و سنگی، استفاده از قیر در کشورهای باستانی مانند ایلام و بابل خود بیانگر حساسیت در مورد حفاظت بنا ها در برابر آب و رطوبت است. جالب است بدانید که وجود رطوبت و راه مقابله با آن حتی در حیات وحش نیز حائز اهمیت است. بنظر میرسد در گذشته های بسیار دور انسان با الهام گرفتن از حیوانات راه های مقابله با رطوبت را فرا گرفته است. استفاده از کاه و شاخ و برگ خشک گیاهان به منظور جذب رطوبت در محل سکونت انسان ( انسانهای غار نشین ) گویای این نکته است.

در ادامه به معرفی انواع عایق رطوبتی و همچنین موارد کاربرد و مزایا و معایب آن میپردازیم

معرفی انواع عایق رطوبتی

1- قیر

قیر یک عایق رطوبتی مشهور و بسیار قدیمی است که کاربردی بسیار گسترده دارد. تقریبا در هر نوع آب بندی میتوان از قیر استفاده کرد، اما میزان مقاومت آن در برخی کاربردها کم و پردردسر است. در گذشته برای آب بندی سقف و بام خانه ها بسیار کاربرد داشت، اگر چه در حال حاضر اسنفاده از آن به عنوان یک عایق کارآمد کم و بیش مرسوم است ولی به مرور زمان قیر جایگاه خود را از دست داده و عایق های مدرن نقش آن را بسیار کمرنگ تر از گذشته کرده است.

قیر به دوصورت طبیعی و پالوده وجود دارد. قیر پالوده قیر از پالایش نفت خام در دمای 350 درجه سانتیگراد بدست میآید. قیر سنگین ترین ماده موجود در نفت است.

مزایای قیر

معایب قیر

کاربرد قیر در آب بندی

قیر یکی از قدیمی ترین، مهم ترین و پر مصرف ترین مواد برای آب بندی انواع سطوح است. اگرچه امروزه بواسطه پیشرفت در تکنولوژی و نانوشیمی استفاده از آن روز به روز کمرنگ تر میشود اما در بسیاری از موارد همچنان از قیر به عنوان ارزان ترین و پرمصرف ترین عایق رطوبتی استفاده میشود.

عوامل موثر در قیمت قیر

تقریبا هر خبری که تیتر اول روزنامه ها میشود در قیمت قیر موثر است. جنگ سوریه، شیوع بیماری کرونا، کاهش تقاضا در چین، جدال های سیاسی و اقتصادی، کاهش قیمت نفت، افزایش ساخت و ساز و راه سازی و ...

2- ایزوگام

ایزوگام در واقع یک نام تجاری برای نوعی عایق رطوبتی است که از ترکیب قیر و برخی از الیاف مصنوعی ساخته میشود و با حرارت بر روی بام ساختمانها چسبانده میشود. به عبارتی ایزوگام نوع پیشرفته و آماده قیر گونی با خواص بهبود یافته و اجرای سریعتر است. ایزوگام در صورت اجرای صحیح بطور کامل از نفوذ آب و رطوبت به سطح عایق شده جلوگیری میکند. میانگین طول عمر محصولاتی با عنوان ایزوگام حدودا 10 سال است.

ایزوگام کاربرد وسیعی در آب بندی سطوح ( سقف، استخر، پارکینگ های طبقاتی، مرغداری، مخازن آب، پی ساختمان و ... ) دارد و یکی از محبوب ترین عایق های رطوبتی است.

مزایای ایزوگام

معایب ایزوگام

3- عایق رطوبتی پلیمری

از عایق رطوبتی پلیمری بیشتر در آب بندی اتصالات استفاده میشود. اگرچه تولیدات جدیدی وجود دارند که بصورت ورقه ای و برای آب بندی انواع سطوح میتوان استفاده کرد. برخی از عایق های رطوبتی پلیمری همزمان میتوانند به عنوان عایق حرارتی نیز مورد استفاده قرار گیرند.

پلیمر چیست؟

پلیمر که ترجمه فارسی آن بَسپار است در واقع ملکول های بزرگی هستند که واحدهای تکرار شونده ای تشکیل شده اند. کلمه پلیمر ( بسپار ) از دو بخش پلی ( بس ) به معنی بسیار و مِر ( پار ) به معنی قطعه تشکیل شده است. یک مولکول پلیمر میتواند بسیار بزرگ و غول آسا باشد.

مزایای عایق رطوبتی پلیمری

معایب عایق رطوبتی پلیمری

*** لازم به توضیح است که محصولات پلیمری که به عنوان عایق رطوبتی مورد استفاده قرار میگیرند در نهایت از انواع عایق های سنتی و رایج غیر پلیمری ارزان تر خواهد بود. این موضوع به علت سرعت اجرای بسیار بالا، عدم نیاز به متخصص برای اجرا و ماندگاری بسیار بالای این محصولات است.

4- عایق رطوبتی نانو

قبل از معرفی این دسته از عایق ها بهتر است درباره نانو و تکنولوژی آن اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

نانو به معنی یک میلیاردیم است و تکنولوژی نانو در واقع تکنولوژی کار با مواد در مقیاس یک میلیاردیم متر یا نانومتر است. در حال حاضر نانوتکنولوژی یه از علوم و فن آوری های نوین و بسیار پرکاربرد است که خواص محصولات تولید شده را در حالت میکروسکوپی بررسی مینماید. بنابراین فناوری نانو بسیار دقیق و موثر است و طبیعتا محصولات ارائه شده با عنوان نانو بسیار کارساز و موثر خواهند بود. جالب است بدانید که ایران یکی از برترین کشورها در زمینه نانوتکنولوژی است و در زمره کشورهای پیشتاز قرار میگیرد.

عایق نانو مدرن ترین و پشرفته ترین نوع عایق رطوبتی است و به دو گروه متفاوت تقسیم میشود.

  1. عایق رطوبتی پلیمری که توضیحات آن پیشتر ارائه شد
  2. عایق رطوبتی بر پایه سیمان که شامل انواع چسب های سیمان و بتن میشود.

مزایای عایق رطوبتی نانو

تکنولوژی برتر بکار رفته در تهیه و تولید این محصولات جای کمترین اشکال و ایرادی برای آن باقی نمیگذارد و شاید تنها مزیت دیگر عایق ها آشنایی بیشتر متخصصین و مهندسین دست اندر کار باشد. نانوعایق ها در مقایسه با عایق های سنتی و همینطور ایزوگام هزینه نهایی کمتری دارند و با ماندگاری و کارایی بیشتر ، محصولاتی با صرفه اقتصادی بالاتری هستند.

سهولت اجرا، خواص ضد خزه و جلبک، تحمل فشار مثبت و منفی بالا، تحمل گرمای بسیار بالاتر نسبت به سایرین و همینطور سازگاری کامل با محیط زیست از ویژگی‎های منحصر بفرد این محصولات است.

معرفی سایر عایق های رطوبتی

نایلون

نایلون بیشتر در کشاورزی و جهت جلوگیری از اتلاف آب کاربرد دارد. همچنین از نایلون برای احداث گلخانه استفاده فراوانی میشود. واضح است که نایلون بیشتر به عنوان یک عایق موقت با طول عمر نسبتا کم و برای اهداف خاصی استفاده میشود.

کاه گل

شاید عجیب بنظر برسد اما کاهگل نیز در برخی مناطق به عنوان یک عایق رطوبتی در گذشته استفاده میشده است. مخلوطی از گل و کاه که بیشتر در مناطق کویری مورد استفاده قرار میگرفته است. رس موجود در این عایق با جذب مقداری آب نسبت به نفوذ آب مقاوم میگردد. بهترین مثال برای درک مقاومت رس در برابر آب سدهای خاکی با هسته رسی هستند.

سیمان

سیمان پس از سفت شدن یک عایق رطوبتی بسیار مقاوم در برابر آب است. اما اگر در سیمان ترکهایی ایجاد شود تمام خاصیت ضد آب بودن آن از بین خواهد رفت. آب به راحتی از درزها و شکافهای ایجاد شده در سیمان نفوذ خواهد کرد. برای جلوگیری از ترک خوردن بتن و سیمان از چسب های مخصوص سیمان استفاده میشود. سیمان یک محصول استراتژیک و بسیار مهم در ساخت مخازن بزرگ آب است.

از سیمان و ملات سیمانی به ندرت به عنوان عایق رطوبتی استفاده میشود. معمولا سطوح سیمانی به وسیله سایر عایق های رطوبتی پوشیده میشود.

انواع چسب ها

اگرچه استفاده از چسب به عنوان یک عایق رطوبتی کامل چندان مرسوم و متداول نیست اما میتوان از برخی از چسبها برای آب بندی برخی از سطوح کوچک و درزها استفاده کرد. استفاده از چسب در تاسیسات و لوله های پی وی سی برای آب بندی بسیار متداول است. همچنین برخی از چسب ها برای جلوگیری از نشت آب از طریق سوراخ های موجود در لوله های آب و فاضلاب استفاده میشود.